Hier staan de standpunten van de verschillende partijen over verschillende energie typen met betrekking tot het klimaat en milieu.
Partij | Klimaat & Energie | Windenergie | Zonne-energie | Alternatieven | Provinciale Regie | Bron(nen) |
Wij geloven dat toekomstige generaties ook recht hebben op een leefbare planeet, op een fijn land. Daarom gaan we de klimaatdoelen halen en doen er een flinke schep bovenop. We voeren de afspraken uit het Klimaatakkoord uit. Tot 2025 gebruiken we 30 procent minder nieuwe grondstoffen en we stimuleren circulair ondernemerschap. Er komt meer ruimte voor natuur en voor zon- en windenergie. | De energiebronnen van de toekomst bestaan voor Nederland vooral uit zonne- en windenergie, aangevuld met bijvoorbeeld aardwarmte en groen gas Naast windinitiatieven op eigen bodem, inzetten op grensoverschrijdende initiatieven, met buurprovincies en ook buiten de eigen landsgrens. Windmolens kunnen in bufferzones om natuurgebieden en gecombineerd met de aanplant van bossen worden geplaatst. | Naast zonnepanelen op daken is er ook ruimte voor zonneweides. Combinaties met wind en zon hebben de voorkeur en moeten zo goed mogelijk ingepast worden op basis van de zonne- en windladder van de provincie. | In te zetten op een brede energiemix, waarbij we geen enkele vorm uitsluiten (kernenergie ook niet, maar daar gaan we als provincie niet over)Kernenergie als het duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar kan. Kernenergie heeft een zeer lage CO2-uitstoot en gebruikt per MWh weinig ruimte, maar heeft maatschappelijke nadelen. Het is duur om energie op te wekken en het duurt zeker tien jaar om nieuwe centrales te bouwen. Daar komt bij dat er nog steeds geen goede oplossing is voor het kernafval dat duizenden jaren opgeslagen moet worden Lokale biogasnetten steunen, die ondernemers en wijken leveringszekerheid bieden én een goed verdienmodel voor onder andere agrariërs en bedrijven die zorgen dat biogas beschikbaar is. | De regie te nemen bij de energietransitie als gemeentelijke uitvoering achterblijft. Daarbij fungeert de provincie desnoods als planeigenaar, maar blijft de participatie de verantwoordelijkheid van de gemeenten. | Verkiezingsprogramma D66 | |
Tegen de achtergrond van de huidige energiecrisis is duurzaam leven belangrijker dan ooit. Wij willen de aarde op een goede manier doorgeven aan een volgende generatie. Het betekent ook dat we oog houden voor de kwaliteit van ons landschap, de leefbaarheid voor mensen en financiële haalbaarheid. | Wel zullen we duurzame energiebronnen op sommige plekken moeten begrenzen, zoals windmolens op land. We willen ‘verrommeling’ van het landschap tegengaan! Er moet wel ruimte en draagvlak voor zijn. Voor kleine windmolens zien we ruimte bij agrariërs, ondernemingen en verenigingen. Grote windmolens (windturbines) kunnen alleen gebouwd worden op voldoende afstand van woonkernen en op plekken waar voldoende wind aanwezig is. We willen hierbij goed samenwerken met gemeenten waar meer vrije ruimte is. | Natuur en landbouwgronden worden zoveel mogelijk ontzien, zeker zolang er op daken nog volopruimte is voor zonnepanelen. We willen functies combineren, het zogeheten dubbel ruimtegebruik, zoals zonnevelden op een talud, parkeerplaats of dijk. Er moet voldoende ruimte blijven voor een gezonde natuur en voor landbouwgrond. Het CDA wil zonne-energie winnen op (grote) daken. Gemeenten kunnen het goede voorbeeld geven door hun eigen vastgoed, gronden etc. te benutten en vastgoedbeleggers stimuleren hierin te investeren. | Voor de periode na 2030 is kernenergie een serieuze optie. Samen met de energiesector ontwikkelen we daarom nieuwe plannen voor tenminste twee extra kerncentrales. Ook ontkomen we niet aan de opslag van CO2 onder de Noordzee. Om te voorkomen dat CO2-opslag en kernafval als probleem wordt doorgeschoven naar volgende generaties, investeren we in R&D rond het hergebruik van CO2 en het verminderen en het hergebruik van kernafval Waterstof, groen gas, warmte uit rioolslib, biomassa uit restproducten (géén buitenlandse houtkap) en mest. Met name het laatste is een prachtige manier van circulaire landbouw: mest wordt verwerkt tot droge mest, groen gas en herbruikbaar water. | Het CDA is van mening dat gemeenten zoveel mogelijk zelfstandig moeten kunnen blijven. | CDA Overijssel VerkiezingsVisie 2023 | |
GroenLinks wil de provincie Overijssel zo snel mogelijk energieneutraal én klimaatbestendig maken. De provincie bouwt het gebruik van fossiele brandstoffen versneld af: in 2040 gebruiken we in Overijssel alleen nog duurzame energie die door zon, wind, water of aardwarmte wordt opgewekt. In 2027 is dat aandeel 25%. | De provincie stimuleert projecten voor de opwekking en opslag van duurzame elektriciteit, zoals het aanbrengen van zonnepanelen op gebouwen en langs wegen en de ontwikkeling van windmolenparken nabij infrastructuur of industrie. Daarbij wordt rekening gehouden met vogels, vleermuizen en andere natuur- en landschapswaarden. | We zien zonnepanelen het liefst op daken van woningen, geluidswallen, kantoren en bedrijven; en windmolens het liefst langs bestaande infrastructuur. Daarmee houden we rekening met de natuur, biodiversiteit en het landschap. De provincie staat geen windmolens en zonnevelden toe in kwetsbare natuur. | GroenLinks is tegen kernenergie omdat het niet als duurzame energie is te beschouwen. GroenLinks is bovendien tegen de vestiging van kerncentrales, waaronder thoriumcentrales, in onze provincie. En GroenLinks is tegen de opslag van kernafval in Overijssel en aangrenzend Duitsland GroenLinks is tegen het gebruik van biomassa voor het opwekken van elektriciteit en warmte en wil geen nieuwe biomassacentrales. GroenLinks wil evenmin nieuwe mestvergisters en wil dan ook dat de provinciale subsidie hiervoor wordt afgebouwd en verdwijnt. | Verkiezingsprogramma GroenLinks 2023-2027 | ||
Wij ondersteunen het streven naar een energieneutraal Overijssel in 2050. Door energie te besparen en meer duurzame energie (wind-, zon- en kernenergie) op te wekken kunnen we dit bereiken. Als we de energietransitie op een verstandige manier inrichten is deze ook haalbaar en betaalbaar voor onze inwoners en bedrijven. Alleen dan is er voldoende draagvlak om een ambitieuze transitie daadwerkelijk succesvol te maken. | De VVD heeft haar voorkeur voor wind op water. Windenergie is ook een onderdeel van de energiemix van de toekomst. Wij willen daarom samen met het Rijk, en de provincies die aan grote wateren liggen, op korte termijn onderzoeken of we een deel van onze behoefte aan energie op het IJsselmeer, Waddenzee of Noordzee kunnen opwekken. De VVD wil dat de gemeenten maximale ruimte krijgen om door lokale initiatieven en innovatie windenergie op land mogelijk te maken. We ontkomen er niet aan om ook wind op land te realiseren. Provinciale regelgeving mag hierbij niet beklemmend zijn. Voor de VVD blijven de invloed op de leefbaarheid en de gezondheid belangrijke toetsstenen voor het plaatsen van windmolens. | Zonneparken zijn een effectief middel in de energietransitie, maar nemen ook veel ruimte in beslag. Daarom wordt zon-op-dak de norm en zijn zonneweides alleen bij multifunctioneel ruimtegebruik toegestaan. | Geothermie, aquathermie en groen gas zijn veelbelovende technieken die gerichte aandacht verdienen. De provincie investeert in innovatieve projecten op het gebied van waterstof en energieopslag. Gericht beleid maakt Nieuwe opslag- en tanklocaties van waterstof mogelijk. Naast wind- en zonne-energie is er ook kernenergie nodig. Dat is CO2-neutraal en werkt ook op dagen dat de wind niet waait of de zon niet schijnt. Het voorkomt ook dat we het mooie Nederlandse landschap moeten opofferen aan windparken en zonneweides. | Niet huilen met de wolven, maar ook lastige beslissingen en verantwoordelijkheid durven nemen. In het belang van Overijssel. | Aan de slag voor Overijssel- Verkiezings Pogramma VVD | |
Wij zien wind, zon, aardwarmte en waterkracht als betekenisvolle duurzame energiebronnen. De landelijke duurzaamheidsambities is ondergrens. We vinden dat de lusten en lasten eerlijk verdeeld moeten worden, maar tegelijkertijd dat de opgave, vooral rond windenergie, daadkrachtig moeten worden opgepakt. Windenergie is namelijk onmisbaar voor een stabiele en duurzame energievoorziening in Overijssel. | De komende tijd zullen daarom meer windmolens moeten worden gebouwd We kiezen liever een beperkt aantal clusters met veel windmolens in plaats van overal losse plukjes windmolens. Door enkele grote windparken op de juiste plek te situeren, kunnen ze op een gunstige manier worden aangesloten op het netwerk. We kiezen voor ‘smart energy hubs’: het bij elkaar brengen van vraag aanbod van energie en eventuele overschotten of tekorten overbruggen met opslag. Concreet gaat onze voorkeur uit naar 3 grotere clusters van elk 20 a 30 windmolens. | We streven naar de juiste mix tussen opwek van energie met zonnepanelen en windturbines. Op dit moment is de verhouding in Overijssel tussen ‘wind en zon’ grofweg 10% – 90%. Voor een optimale benutting van ons elektriciteitsnetwerk én een goede leveringszekerheid, zou die verhouding 80% – 20% moeten zijn. Wij willen een forse stap te zetten richting dit optimum, maar ook rekening houden met de wensen van de gemeenten. Daarom houden wij vast aan de streefverhouding zoals opgenomen in de Regionale Energie Strategieën (RES): 60% en 40%. | Geen nieuwe kernenergie. Kerncentrale Borssele zo snel mogelijk sluiten. Wij staan achter geothermie onder de voorwaarde dat we grondwatervoorraden en het milieu goed beschermen We kijken constructief maar kritisch naar biomassa als energieopwekking Mestvergisting vinden we een minder goed alternatief. | Windenergie is namelijk onmisbaar voor een stabiele en duurzame energievoorziening in Overijssel. Dit vraagt om ruimtelijke regie van de provincie en waar gemeenten niet tot keuzes komen, soms ook tot doorzettingskracht van de provincie. Als initiatieven onvoldoende van de grond komen, dan nemen we als provincie zelf het initiatief. | Verkiezingsprogramma Overijssel 2023-2027 | |
Geen nieuwe windturbines en windparken in Overijssel Kleine windturbines met een maximale hoogte van 35 mtr om energie op te wekken voor eigen gebruik moet onder zeer strikte voorwaarden mogelijk zijn. | JA21 ziet ruimte voor meerdere kleine kerncentrales(SMR) in Overijssel. Wij willen onderzoeken hoe we op korte termijn de bouw daarvan kunnen opstarten. | Wij willen dat de provincie zich richt op de kerntaken. De toenemende dwang van provincies naar gemeenten moet stoppen. | Partijprogramma Overijssel Provinciale Statenverkiezingen 2023 | |||
Noordzee en IJsselmeer worden niet volgezet met windmolens. Windmolens verstoren het ecosysteem. BBB is niet tegen kleinschalige initiatieven voor wind- en zonne-energie, maar omwonenden moeten wel kunnen meedoen en meeprofiteren. De Nederlandse energieconsument moet zo kunnen profiteren van Nederlands subsidiegeld. Het stroomnetwerk van de netbeheerders op het platteland moet worden aangepast, zodat boeren en burgers volop de daken kunnen vol leggen met zonnepanelen en ook in staat zijn de energie terug te leveren aan het elektriciteitsnet. | Het landschap is evenveel waard als het klimaat. Er komen geen zonnepanelen in het buitengebied zolang er nog lege daken en terreinen zijn. Nieuwe zonneparken worden getoetst aan de ‘zonneladder’ of een vergelijkbaar afwegingskader. Subsidies voor zonnepanelen worden gebruikt voor de aanleg van panelen op (bedrijfs)daken en Geluidsschermen, in plaats van op (landbouw)grond. Onderzocht moet worden of in vangrails kleine zonnepaneeltjes kunnen worden aangebracht. Zo wordt landschapsvervuiling tegengegaan en kan veel groene energie worden opgewekt. | Kernenergie als schone energiebron. Voor een structurele energieproductie, zonder aantasting van ons mooie landschap, zonder aanpassing van ons energienet kunnen veilige kerncentrales gebouwd worden. Geen CO2 uitstoot en een goedkope grondstof. Nieuwe technieken bieden nieuwe veilige inzichten: w.o. kernenergie. Groenafval wordt niet gestookt in biomassacentrales, maar ingezet ter verbetering van de bodem en bevordering van de groei van planten. | BBB wil dat de stem van de burgers en boeren gehoord wordt bij belangrijke besluitvorming, (kleine) gemeenten voldoende door de provincie ondersteund worden en de provinciale regeldruk minimaal blijft. | In het verkiezingsprogramma Overijssel wordt geen melding gemaakt van een standpunt over windturbines. Deels zijn de citaten dan ook overgenomen uit de landelijke verkiezingsprogramma van de partij Verkiezingsprogramma 2023 Link1 Verkiezingsprogramma 2023 Link 2 | ||
De provincie zet vol in op energiebesparing én op het opwekken van hernieuwbare energie. De ChristenUnie vindt dat we alles moeten doen wat nodig is om de klimaatdoelen te halen, wat betekent dat onze samenleving in 2050 klimaatneutraal moet zijn. We willen niet langer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Investeren in groene duurzame stroomvoorzieningen zoals wind- en zonne-energie is noodzakelijk om klimaatverandering tegen te gaan. De energietransitie brengt veel investeringskosten met zich mee, maar af- en uitstel leidt op termijn tot kostbare of onherstelbare schade. De CU heeft zich van harte achter de Regionale Energiestrategieën (RES-en) in Overijssel geschaard.De RES-en worden verder uitgewerkt in concrete plannen voor opwek van zonne- en windenergie. | In de Omgevingsvisie van Overijssel wordt meer ruimte gemaakt voor wind- en zonneparken. Zorgvuldige inpassing in het landschap blijft daarbij van belang. Dat maakt dat de ChristenUnie windmolens graag op bedrijventerreinen en langs infrastructuur ziet, bij voorkeur geclusterd. Kleine windmolens bij boerderijen of buurtschappen zijn nu nog niet overal toegestaan. Hier moet meer ruimte voor komen. | Ook voor de opwek van zonne-energie zijn er kansen om dit te doen in combinatie met (snel)wegen en andere infrastructuur. | Gezien de grote ruimtelijke uitdagingen die de komende jaren op ons af komen vindt de ChristenUnie dat de provincie haar rol als bovenlokale overheid steviger moet invullen en regie moet nemen. Een grotere provinciale regierol vraagt ook om een sterkere kaderstellende en controlerende rol van Provinciale Staten. De ChristenUnie wil daarom dat er minder gestuurd wordt op individuele casussen en meer op het bereiken van lange termijn doelstellingen. Hiervoor moet PS worden gefaciliteerd. | Verkiezingsprogramma Provinciale Staten ChristenUnie Overijssel 2023 – 2027 | ||
Van de huidige fossiele energiebronnen (gas, olie en kolen) is de wereldwijde voorraad in de bodem niet onuitputtelijk. We hebben in korte tijd grote voorraden fossiele brandstoffen erdoor gejaagd vanwege ons streven naar meer welvaart en onze behoefte aan comfort. Daarnaast zijn we voor onze energievoorziening afhankelijk van landen met soms dubieu- ze of dictatoriale regimes. Het gebruik van fossiele brandstoffen en de uitstoot van CO2 moeten worden teruggedrongen. | Als windenergie op land wordt gerealiseerd, is niet alleen draagvlak van belang maar moet de omgeving (de omwonenden) ook meeprofiteren. Daarnaast streven we, met het oog op gezondheid- seffecten, naar verantwoorde en onderbouwde afstandsnormen met betrekking tot de afstand tussen windturbine(s) enwoningen Alleen toestemming voor windturbines met voldoende draagvlak en als er ruimte wordt geboden voor participatie voor omwonenden. Geen grote windparken in de buurt van een woonomgeving vanwege de mogelijkheid dat turbines die dicht bij elkaar staan elkaar qua laagfrequent geluid kunnen versterken en daardoor een sterke invloed hebben op de gezondheid van omwonenden. | Zo veel mogelijk inzetten op zon- ne-energie, in het bijzonder op daken. Er is nog voldoende dakoppervlak beschikbaar. De zonneladder van de provincie Overijssel is daarvoor het uitgangspunt. Op gronden met een mindere land- bouwkundige kwaliteit kunnen zonne- velden een alternatief zijn voor wind op land, zolang dit niet ten koste gaat van grond die uitermate geschikt is voor landbouw. Als provincie zetten we in op aanpassingen aan het net die ‘zon op dak’ mogelijk maken. | Geen enkele alternatieve energiesoort kan in de nieuwe energiemix worden gemist, dus naast zon en wind ook duurzaam gas, blauwe energie, geothermie enz. We sluiten daarbij passende vormen van (kleinschalige) kernenergie niet uit. Het Rijk moet meer geld uittrekken voor de ontwikkeling en opschaling van alternatieve energiebronnen, zoals aquathermie, geothermie, getijdenenergie en ‘superkritieke’ vergassing van biomassarestromen. Stroomopwekking uit de zoet-zout gradiënt in oppervlaktewater kan in Nederland tot 15% van de stroomvraag leveren. Bovendien kan met een installatie in de afsluitdijk het IJsselmeer als buffer gebruikt worden om bij te springen als zon en wind het laten afweten. Er worden snel middelen beschikbaar gesteld voor een grotere proefinstallatie. | SGP-Verkiezingsprogramma 2023-2027 | ||
De oorzaak van de klimaatverandering ligt wel veel gecompliceerder dan wat klimaatalarmisten u willen doen geloven. De PVV wil daarom niet meegaan in de CO2-gekte. | De provincie heeft inmiddels voor meerdere regio’s besluiten genomen om windmolens te (willen) plaatsen. Windmolens zijn onbetrouwbaar in hun energielevering, ze vermalen vogels en vleermuizen en draaien op subsidie. De slagschaduw en (laagfrequente) geluid zijn ziekmakend voor mensen die er in de buurt wonen. Daarom zegt de PVV: Géén windmolens in Overijssel. | Datzelfde geldt ook voor zonnepanelenvelden. Zonnepanelen kunnen wat de PVV betreft op daken voor individuele gebruikers. | meer aandacht voor nieuwe technieken op het gebied van kernenergie. Zogeheten “Small Modular Reactors” maar ook Thoriumcentrales kunnen in de toekomst betaalbare en betrouwbare energie leveren voor iedereen. Aardgas is op den duur wellicht te vervangen door waterstof. Daar moet de provincie vol op inzetten. | Verkiezingsprogramma Overijssel 2023-2027 | ||
Weiland en water wordt volgebouwd met landschapsvervuilende windturbines en zonnepanelen, in de naam van een onnodige energietransitie. De provincie moet zich verzetten tegen de onhaal- bare en onbetaalbare energietransitie en inzetten op betrouwbare, goedkope energie. | Een provincie die zich volledig focust op haar aangewezen kerntaken. Inzetten op decentraal beleid, ook bij woon- en omgevingsthema’s. Burgers actief, concreet en transparant betrekken bij projecten en besluitvorming. Een provinciaal initiërend en bindend referendum invoeren. | Programma Overijssel Provinciale Staten 2023 | ||||
We willen zo snel mogelijk overgaan op volledig schone energie. Dat betekent voor een groot deel zon en wind. | Lang niet alle plekken in Overijssel zijn hier geschikt voor. Dat geldt vooral voor windmolens. Deze kunnen niet te dicht bij bestaande bebouwing en in natuurgebieden zoals de Mastenbroekerpolder worden gebouwd. Industriegebieden en naast wegen zijn betere locaties. Plannen moeten gedragen worden door de lokale gemeenschap en deze moet hier ook direct voordeel van hebben. | We stimuleren zon op dak boven zonnevelden. Er is nog veel geschikte en ongebruikte dakruimte beschikbaar in onze provincie. Te beginnen met de daken van provinciale gebouwen. | Er is geen ruimte voor nep-duurzaamheid als mestvergisters en (houtige) biomassacentrales. | Programma SP Overijssel 2023-2027 | ||
Volt wil dat alle provincies van Nederland én Europa in 2040 klimaatneutraal zijn. De energietransitie kan voor ons dan ook niet snel genoeg gaan. Wij vinden de oplossing in natuurinclusieve landbouw, energiebesparingen, duurzame energiebronnen zoals zon-, water en windenergie én actief beleid tegen vervuilers. Klimaatneutraal in 2040 betekent vandaag nog versnellen. | Voor Volt is kernenergie niet uitgesloten als CO2-arme bron van energie. Wij stimuleren de bouw van geothermiecentrales en verkennen de mogelijkheden van waterturbines in de IJssel en de Vecht. Omdat Oost-Nederland op dit moment niet de status heeft van een industriecluster, wordt deze omgeving niet als grootverbruiker gezien en overgeslagen in de aansluiting op het continentaal transportnetwerk voor waterstof. Volt ondersteunt de gezamenlijke lobby om Oost-Nederland aan te wijzen als een industriecluster, zodat ook Overijssel aangesloten kan worden op de waterstof backbone van de Gasunie. | Als het nodig blijkt, moet de provincie de ontwikkeling van windparken naar zich toe trekken. | Verkiezingsprogramma Overijssel 2023-2027 |
Verkiezingen Provinciale Staten: Wie vindt wat van wind?
15 maart mogen we weer naar de stembus om aan te geven wie we graag als volksvertegenwoordiger zien in de Provinciale Staten. Provinciale Staten bepalen in hoofdlijnen het beleid van de provincie Overijssel en nemen de belangrijkste beslissingen. De provincie heeft verschillende taken:
- Indeling van de ruimte: waar woningen mogen worden gebouwd, waar een natuurgebied komt, hoe de (spoor)wegen lopen, waar een industriegebied of windturbines komen.
- Natuur en milieu: natuurbeheer, milieu, vergunningverlening, toezicht en handhaving
- Klimaat en energie: stimuleren en financieren van duurzame energie
- Openbaar vervoer: zorgen voor bus- en streekvervoer in de hele provincie
- Infrastructuur: aanleggen en onderhouden van provinciale wegen, fietspaden, bruggen en sluizen
- Cultuur en monumentenzorg: erfgoed behouden en beschermen
- Economie: zorgen voor een aantrekkelijke provincie voor bedrijven, en voor meer werkgelegenheid
- Toezicht op gemeenten en waterschappen: zoals de gemeentelijke begrotingen goedkeuren
(bron: www.rijksoverheid.nl)
Genoeg onderwerpen dus om uw keuze op te baseren en iedereen maakt daar natuurlijk zijn eigen afweging in.
Uit dit overzicht, en vooral punt 1 en 3, blijkt ook dat de Provinciale Staten grote invloed hebben op beleid dat bepaalt hoe de energiestrategie vorm krijgt. Zeker nu is aangegeven dat de provincie zal gaan ingrijpen als op gemeentelijk niveau de invulling van de RES 1.0 (en met name de windenergie) achter blijft bij de vastgestelde doelen.
Voor wie deze onderwerpen in de besluitvorming mee wil nemen, maar niet alle partijprogramma’s door wil spitten, hebben we de provinciale partijstandpunten in een overzichtelijke matrix op een rijtje gezet. Hoe staan de partijen in de kwestie ‘klimaat en energie’, wie vindt wat van windturbines op land en wat zijn geschikte locaties, welke goede alternatieven worden er gezien en vooral ook: Hoe wordt aangekeken tegen provinciaal ingrijpen?
Omdat niet altijd even uitvoerig op deze vraagstukken wordt ingegaan, hebben we de informatie uit de provinciale partijprogramma’s aangevuld met de landelijke standpunten en relevante uitspraken uit de stemwijzer. Voor de volledigheid zijn de linkjes naar deze bronnen ook toegevoegd. Het is de moeite waard deze ook door te nemen op het gebied van klimaat, energie en duurzaamheid om de genoemde citaten in de context te kunnen zien.